Rana jesen 1690. godine ostaće upamćena po najvećoj seobi Srba na sever, poznata pod imenom „Velika seoba“.
Velika seoba Srba 1690. godine, poznata kao Prva Velika seoba Srba, predstavlja jedan od najznačajnijih događaja u istoriji srpskog naroda. Ova masovna migracija odigrala se pod vođstvom pećkog patrijarha Arsenija III Čarnojevića, koji je bio ključna figura u organizaciji i sprovođenju seobe. Seoba se desila tokom Velikog bečkog rata, koji je trajao od 1683. do 1699. godine. Ovaj događaj bio je ključan za oblikovanje odnosa između Srba i Habsburške monarhije, kao i za buduće odnose između Srbije i Austrije.
Nakon opsade Beča 1683. godine, savez hrišćanskih sila poznat kao „Sveta liga“ – koji su činili Sveto Rimsko Carstvo, Poljska, Rusija i Mletačka Republika – krenuo je u rat protiv Osmanskog carstva. Evropske sile su pozivale narode Balkana, uključujući Srbe, da se pridruže borbi protiv Osmanlija. Srbi su videli priliku za oslobođenje i zaštitu pod krilom Habsburške monarhije, što je Arsenije III Čarnojević prepoznao kao šansu za obezbeđivanje verske slobode i političke autonomije za srpski narod.
Početkom 1690. godine, veliki vezir Mustafa Ćuprilić reorganizovao je tursku vojsku i državne finansije, pokrenuvši uspešan protivnapad. Usled toga, Osmanlije su napredovale i osvojile Prištinu i Niš, gde su izvršile okrutnu odmazdu nad srpskim stanovništvom. Ovi događaji pokrenuli su velike mase srpskog gradskog i seoskog življa na seobu prema Savi i Dunavu.
U oktobru 1690. godine, Osmanlije su ponovo zauzele Beograd, što je izazvalo masovne izbegličke pokrete. Srpske izbeglice su prelazile Savu i Dunav, putujući peške, zaprežnim kolima ili ploveći lađama, noseći sa sobom sva pokretna dobra koja su mogla brzo da se ponesu. Usput su se naseljavali u oblastima Potisja i Podunavlja, od Bačke i Baranje, sve do Budima, Sentandreje, Komorana, Ostrogona i Đera. Među izbeglicama je bio i znatan broj gradskog stanovništva – knezova, trgovaca i zanatlija – koji su sarađivali sa austrijskom vojskom tokom njenog prodora u Srbiju.
Napuštajući svoju postojbinu sa Kosova i Metohije, iz Južne Srbije i Makedonije, Raške, Šumadije, Pomoravlja, Podrinja, Timočke krajine, Braničeva, s Kolubare, iz Mačve i Beograda i okoline, u Ugarsku je, prema različitim procenama, prešlo između 30.000 ljudi i 40.000 porodica. Samo u okolinu Budima, do početka novembra 1690. godine, naselilo se oko 15.000 srpskih izbeglica. Procenjuje se da je ukupno preseljeno između oko 37.000 porodica, što čini najmanje 185.000 ljudi.
Ova seoba postavila je temelje za buduće odnose između Srbije i Austrije. Srbi su postali značajna etnička grupa unutar Habsburške monarhije, doprinoseći njenoj vojnoj i ekonomskoj snazi. Njihovo prisustvo doprinelo je kulturnoj i demografskoj raznolikosti regiona, a srpska pravoslavna crkva postala je važan faktor u očuvanju nacionalnog identiteta. Srbi su dobili razne privilegije, uključujući verske slobode i autonomiju u upravljanju svojim zajednicama. Ovaj odnos između Srba i Habsburške monarhije bio je od suštinskog značaja za očuvanje srpskog identiteta i pravoslavne vere u novim sredinama.
Arsenije III Čarnojević ostao je upamćen kao vođa koji je, u teškim okolnostima, uspeo da obezbedi opstanak svog naroda i očuvanje njegove kulture i vere. Njegova odluka da se poveže sa Habsburškom monarhijom oblikovala je sudbinu Srba u narednim vekovima.